Συνολικές προβολές σελίδας

Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Συντάξεις. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Συντάξεις. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Παρασκευή 18 Σεπτεμβρίου 2020

Η αθάνατη γραφειοκρατία βγάζει τη γλώσσα στον μεταρρυθμιστικό οίστρο

 Είναι απερίγραπτη η ευρηματικότητα με την οποία η… αθάνατη ελληνική γραφειοκρατία έχει καταφέρει στον καιρό της πανδημίας να εξουδετερώσει όλες τις φιλότιμες προσπάθειες που καταβάλουν ορισμένοι –και σε καμία περίπτωση, όχι όλοι- οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι  για να επιταχυνθεί η εξυπηρέτηση του άμοιρού Έλληνα πολίτη.

Με πρόσχημα τον κορωνοϊό, η πλειονότητα των υπηρεσιών του στενού αλλά και του ευρύτερου Δημόσιου τομέα, όταν δεν έχουν κατεβάσει πλήρως ρολά, αποφεύγοντας την επικοινωνία με τους πολίτες, υπολειτουργούν προκλητικά. Το πιο προκλητικό, μάλιστα, είναι ότι έχουν μετατρέψει σε αρωγό της ραθυμίας τους την ίδια την τεχνολογία, η οποία τους έχει προσφερθεί για να λύνουν προβλήματα και να εξυπηρετούν εγκαίρως τους πολίτες.

Πως συμβαίνει αυτό; Με τον εξής καταπληκτικό τρόπο: Εκεί που πριν στεκόσουν στην ουρά για να διεκπεραιώσεις την υπόθεση που σε απασχολούσε εντός της ίδιας ημέρας, τώρα σε διώχνουν και σου ζητούν να κλείσεις ραντεβού μέσω email για να σε καλέσουν όποτε εκείνοι δεήσουν να ασχοληθούν με το αίτημά σου, ακόμη και αν είναι για να τους πληρώσεις. Το ραντεβού, μάλιστα, που σου κλείνουν -σε πολεοδομίες, Δήμους, ασφαλιστικά ταμεία και άλλες υπηρεσίες, μεταξύ των οποίων και κάποια… ΚΕΠ- είναι πολλές μέρες και συχνά εβδομάδες μετά.

Μέρα με την ημέρα και εβδομάδα με την εβδομάδα, το φαινόμενο παίρνει όλο και μεγαλύτερη έκταση, αφού οι υπάλληλοι που βρίσκονται στις θέσεις τους είναι ελάχιστοι. Όλοι οι υπόλοιποι, επικαλούμενοι προβλήματα υγείας που σχετίζονται με την πανδημία, απέχουν από την εργασία τους. Χωρίς, βεβαίως, ούτε οι ίδιοι να συναισθανθούν ούτε κάποιος από τους προϊσταμένους τους να τους υποδείξει ότι κάλλιστα θα μπορούσαν να ασκήσουν τα καθήκοντά τους μέσω τηλεργασίας. Ή, απλούστερα, να πάρουν δουλειά για το σπίτι, όπως –εκόντες, άκοντες- κάνουν οι περισσότεροι εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα.

Τα παραδείγματα που έχω υπόψη μου δεν είναι ούτε ένα ούτε δύο. Είναι πάμπολλα και πολύ συγκεκριμένα. Σε Δήμο της Αττικής που παλαιότερα χορηγούσε άμεσα βεβαίωση για ηλεκτροδότηση νεόδμητου ακινήτου, τώρα ζητούν να καταθέσεις τα έγγραφα για να τα ελέγξουν και να σε καλέσουν να ξαναπάς είτε για να συμπληρώσεις ελλείψεις που δεν διαπιστώνονται στην κατάθεση, είτε για να πάρεις τη βεβαίωση. Πότε; «Άγνωστο», σου απαντά η εργαζόμενη στο «Πρωτόκολλο». Και αν απορήσεις, η απάντησή της είναι αυτόματη: «Υπάρχει φόρτος εργασίας. Λείπει κόσμος. Θα σας σταλεί mail πότε να ξαναέλθετε».

Έπειτα από αυτή την αποστομωτική απάντηση, πώς να τολμήσεις να ρωτήσεις ποιος είναι ο λόγος που υπάρχουν ακόμη υπηρεσίες Πρωτοκόλλου στην ελληνική δημόσια διοίκηση; Είχε προηγηθεί, άλλωστε, ένας ακόμη πιο… επικός διάλογος. Στο ερώτημα του πολίτη για το ποια ακριβώς έγγραφα έπρεπε να καταθέσει, η υπάλληλος (που δεν αποκλείεται να ένοιωθε και… κορόιδο αφού ήταν η μόνη η οποία –θεωρητικώς, τουλάχιστον- δούλευε σε έναν ολόκληρο όροφο) αφοπλιστικά δήλωνε: «Εγώ θα παραλάβω ό,τι μου καταθέσετε …»!

Στα ασφαλιστικά ταμεία η κατάσταση είναι τρισχειρότερη. Περισσότερες πιθανότητες έχει κανείς να πιάσει τον πρώτο λαχνό στο Λόττο παρά να καταφέρει να μιλήσει στο τηλέφωνο με υπάλληλο του ΕΦΚΑ. Δικαιολογημένα, ίσως, αφού ο αρμόδιος υπουργός Γιάννης Βρούτσης βρίσκει, έτσι, άλλοθι για να δικαιολογήσει την εκτίναξη των εκκρεμών συντάξεων σε αριθμούς πολύ πιο δυσθεώρητους από εκείνους για τους οποίους, όταν ήταν στην αντιπολίτευση, εξαπέλυσε μύδρους κατά της προκατόχου του Έφης Αχτσιόγλου που έπεφτε συνεχώς έξω στις συνεχείς προφητείες ότι σε λίγους μήνες θα λυνόταν οριστικά το πρόβλημα.

«Μην μας πουν τώρα ότι δεν υπήρχε κορωνοϊός που δυσκόλεψε τα πράγματα, αφού πολλοί υπάλληλοι δεν πήγαιναν στη δουλειά τους…», απαντούσε προ ημερών ο υπουργός Εργασίας όταν κλήθηκε από τον «Θέμα 104.6» να δώσει εξηγήσεις για τον κώδωνα του κινδύνου ότι οι εκκρεμείς συντάξεις «δημιουργούν κρυφό χρέος» που ήχησε ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας Κλάους Ρέγκλινγκ, αποκαλύπτοντας ότι τα εκκρεμή συνταξιοδοτικά δικαιώματα φθάνουν πλέον τις 300.000.

Πίσω από αυτό τον αριθμό βρίσκονται ισάριθμοι πολίτες που σίγουρα θυμώνουν όταν ακούν τον κ. Βρούτση να επαίρεται ότι δίνει συντάξεις σε… ένα δευτερόλεπτο και με το πάτημα ενός κουμπιού. Και για να μη θεωρηθούν δημοσιογραφική υπερβολή όλα τα παραπάνω, έχω στη διάθεση κάθε ενδιαφερόμενου δύο κραυγαλέες περιπτώσεις από τον ευρύτερο οικογενειακό μου: η μια αφορά σύνταξη χηρείας που εκκρεμεί από το 2016 και η άλλη επικουρική σύνταξη που δεν έχει χορηγηθεί από το 2014.

Υπό αυτές τις συνθήκες, είναι προφανές ότι όσες μεταρρυθμίσεις και αν σχεδιάσουν ο Κυριάκος Πιερρακάκης, ο Γρηγόρης Ζαριφόπουλος και ο Γιώργος Γεωργαντάς, που στελεχώνουν το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, η… αθάνατη ελληνική γραφειοκρατία θα τους… βγάζει τη γλώσσα. Επειδή αισθάνεται -και είναι- τόσο αλώβητη ώστε να μπορεί ακόμη και την κρίση της πανδημίας να την μετατρέπει σε ευκαιρία για περισσότερη λούφα.

Πέμπτη 4 Απριλίου 2019

Θα κάνουν τίμιες εκλογές, αυτοί που κλέβουν κάλπες και διαγράφουν συντάξεις;



            Την περασμένη Παρασκευή στη Βουλή συνέβη κάτι το αδιανόητο: Βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, γνωστός για το πάθος με το οποίο άσκησε –ως σύγχρονος… «Ιαβέρης»- τα καθήκοντα του μέλους της Εξεταστικής Επιτροπής για τα δάνεια των κομμάτων και των μέσων ενημέρωσης, αν και απουσίαζε εκτός Αθηνών, εμφανίστηκε σε ονομαστική ψηφοφορία να ψηφίζει δύο φορές!
            Η ψηφοφορία διεξήχθη με το ηλεκτρονικό σύστημα που διαθέτει η Βουλή και ο ίδιος ο βουλευτής, που εκλέγεται στην περιφέρεια, είχε στείλει επιστολή με την οποία γνωστοποιούσε ότι συντάσσεται με την κομματική γραμμή. Ως εδώ, όλα καλά. Ω, του θαύματος, όμως, μόλις ολοκληρώθηκε η ψηφοφορία διαπιστώθηκε ότι είχε δοθεί για λογαριασμό του και ηλεκτρονική ψήφος!
            Τι είχε συμβεί; Κάποιος είχε πάρει τη κάρτα του βουλευτή που, όπως ειπώθηκε, την είχε στη θυρίδα που διαθέτει στα γραφεία της κοινοβουλευτικής ομάδας του κυβερνώντος κόμματος και πήγε και ψήφισε αντ΄ αυτού. Όταν από το προεδρείο εντοπίστηκε αυτή η λαθροχειρία, οι υπηρεσιακοί παράγοντες της Βουλής που είναι της εμπιστοσύνης των κυβερνώντων, έσπευσαν να καλύψουν το μείζον ζήτημα που ανέκυψε, ισχυριζόμενοι ότι αρκούσε το γεγονός πως «δεν θα μετρήσει η ψήφος του βουλευτή».
Υπό άλλες συνθήκες, θα περίμενε κανείς να… σηκωθούν και τα έδρανα για να διαμαρτυρηθούν για μια τόσο απίστευτα αντιδημοκρατική ενέργεια. Η οποία μπορεί να έγινε σε μια ψηφοφορία χωρίς σασπένς –ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ ψήφιζαν μαζί το νέο πλαίσιο για την προστασία της πρώτης κατοικίας δανειοληπτών με κόκκινα δάνεια-, πλην, όμως, ουδείς γνωρίζει αν έχει επαναληφθεί και άλλες φορές.
Διότι, όπως αποδεικνύεται, αν κάποιος είχε ειδοποιήσει τον απόντα κυβερνητικό βουλευτή να μην στείλει επιστολική ψήφο, τότε η ψήφος του, την οποία έριξε άλλος, θα μετρούσε κανονικά. Αφού με την ηλεκτρονική ψηφοφορία δεν μπορεί να διαπιστωθεί αν αυτός που χρησιμοποιεί την κάρτα είναι ο πραγματικός κάτοχός της και όχι άλλος «εντεταλμένος» είτε του ίδιου του κατόχου είτε του κόμματός του.
Όλως παραδόξως, ωστόσο, το θέμα «πνίγηκε». Η λαθροχειρία και η πλαστοπροσωπία δεν ερευνήθηκαν, όπως επιβάλει ο στοιχειώδης σεβασμός στους κανόνες του δημοκρατικού παιχνιδιού. Ούτε φυσικά αναζητήθηκαν ο δράστης ή οι δράστες. Η τεράστια αυτή αθλιότητα θεωρήθηκε ως μη γενόμενη, λες και επρόκειτο για μια απλή παράλειψη ή ένα ακούσιο λάθος.
Το ίδιο παράδοξη είναι και η σιωπή με την οποία επιχειρείται να καλυφθούν οι σοβαρότατες καταγγελίες για την μεγάλη, όπως φαίνεται, πολιτική απάτη που έχει στηθεί γύρω από τις καθυστερήσεις στην απονομή χιλιάδων συντάξεων. Απάτη που στόχο έχει να συντηρηθεί το ψευδές αφήγημα περί υπερπλεονασμάτων που επιτρέπουν στην κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ να μοιράζει επιδόματα στους φτωχοποιημένους Έλληνες.
Η αρμόδια υπουργός Έφη Αχτσιόγλου, η οποία υποτίθεται ότι εκπροσωπεί το νέο στην πολιτική ζωή της χώρας, έχει εκτεθεί ανεπανόρθωτα δηλώνοντας δεκάδες φορές δημόσια και μπροστά στις κάμερες ότι είναι ζήτημα λίγων μηνών η ολοκλήρωση της εκκαθάρισης. Το γεγονός ότι διασύρεται αυτοδιαψευδόμενη, κάθε φορά που θέτει καινούργιο χρονοδιάγραμμα δεν δείχνει να την απασχολεί.
Στην αρχή είχε υποσχεθεί ότι όλα θα τελείωνα τον Οκτώβριο του 2017. Μετά το πήγε τον Ιούνιο του 2018, ύστερα το μετακίνησε για τον Αύγουστο και έπειτα δεσμεύτηκε με κάθε κατηγορηματικότητα για το τέλος του περασμένου χρόνου.
Είμαστε, ωστόσο, στον Απρίλιο του 2019 και όχι μόνον δεν έχει εκκαθαριστεί το σύνολο των εκκρεμών αιτημάτων για συνταξιοδοτικές παροχές, αλλά, όπως εύκολα μπορεί να διαπιστώσει όποιος ρωτήσει στον περίγυρο του, οι συντάξεις χορηγούνται με το σταγονόμετρο. Γι΄ αυτό και ενώ δεν βγαίνουν πολλοί νέοι συνταξιούχοι, υπάρχουν χιλιάδες απόμαχοι της ζωής που περιμένουν επί χρόνια να συνταξιοδοτηθούν, αντιμετωπίζοντας προβλήματα αξιοπρεπούς διαβίωσης.
Τις διαπιστώσεις αυτές ήρθαν να επιβεβαιώσουν οι βαριές καταγγελίες των εργαζομένων στα ασφαλιστικά ταμεία ότι διαγράφονται αιτήματα για συνταξιοδοτικές παροχές, προκειμένου να αποκρυβούν από τους Έλληνες αλλά και τους… κουτόφραγκους της τρόικας –που είναι, πάντως, απορίας γιατί κάνουν τα στραβά μάτια- υποχρεώσεις που έχει το Δημόσιο.
Γεγονός αδιαμφισβήτητο αποτελεί ότι στην ψηφιακή εποχή που διάγουμε και στην οποία οι προηγμένες χώρες απονέμουν συντάξεις τον επόμενο μήνα από την αφυπηρέτηση των εργαζομένων τους, στην Ελλάδα ουδείς γνωρίζει ποιος είναι ο αριθμός των συντάξεων που εκκρεμούν. Όχι γιατί δεν ξέρουμε να μετράμε, αλλά επειδή η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ έχει δυσανεξία στη διαφάνεια και έχει πάρει διαζύγιο με την αλήθεια.
Η υποτιθέμενη, εξάλλου, διάψευση που εκδόθηκε από το γραφείο του… γνωστού θιασώτη της ειλικρίνειας υφυπουργού Τάσου Πετρόπουλου είναι αποκαλυπτική για το τι συμβαίνει: «Η ΝΔ άφησε απλήρωτες 400.000 συνταξιοδοτικές παροχές», υποστήριξε ο φιλαλήθης κυβερνητικός παράγων που βλέπει στον δρόμο ασφαλισμένους να τον αποθεώνουν. «Η σημερινή κυβέρνηση έχει εκδώσει 826.674 συνταξιοδοτικές παροχές και έχει μειώσει κατά 72% τις εκκρεμότητες», πρόσθεσε.
Ακόμη και κοντά στην πραγματικότητα αν είναι τα νούμερα που παρέθεσε, ποιος, αλήθεια, μπορεί να αντιληφθεί από την επίκλησή τους πόσες είναι οι απλήρωτες συντάξεις σήμερα;  Κανείς, φυσικά. Διότι οι άνθρωποι που δεν έχουν πρόβλημα να πλαστογραφήσουν ψηφοφορίες στη Βουλή, σιγά μην διστάσουν να κρύψουν την αλήθεια, διαγράφοντας μερικά συνταξιοδοτικά αιτήματα για να στείλουν τον λογαριασμό στην επόμενη κυβέρνηση.
Σκεφθείτε μόνον αν τα κόμματα της αντιπολίτευσης δεν έχουν τα μάτια τους… δεκατέσσερα, πόσο τίμιες μπορεί να είναι οι επόμενες εκλογές αν αφεθούν στην ευχέρεια του ΣΥΡΙΖΑϊκού καθεστώτος.

Πέμπτη 2 Νοεμβρίου 2017

Ενέσεις ηθικού για το «παιχνίδι που (δεν) γυρίζει»



Πριν από περίπου ένδεκα μήνες η κυβέρνηση, αξιοποιώντας το διαβόητο υπερπλεόνασμα που προέκυψε από την ανελέητη λεηλασία όσων δεν φοροδιαφύγουν, μοίρασε χριστουγεννιάτικο «μποναμά» στους συνταξιούχους. Προσπάθησε μάλιστα να τον βαφτίσει «13η σύνταξη» ευελπιστώντας ότι έτσι θα μπορούσε να εξαπατήσει όλους εκείνους που την είχαν ψηφίσει εξαιτίας αυτής της προεκλογικής υπόσχεσης που ήταν μια από τις πολλές που διαψεύστηκαν παταγωδώς. 
Σηκώθηκε τότε μέγας κουρνιαχτός και επί σχεδόν δύο μήνες ο μποναμάς και οι πιθανολογούμενες επενέργειες θα είχε στις πολιτικές εξελίξεις κυριαρχούσαν στη δημόσια συζήτηση. Δεν ήταν λίγοι εκείνοι που ισχυρίζονταν, άλλοι από προπαγανδιστική διάθεση και άλλοι από λάθος εκτίμηση, ότι «ο μάγος Τσίπρας τα κατάφερε και πάλι να ανατρέψει την κατάσταση». Και, προεξοφλώντας ότι οι πολίτες έχουν μνήμη χρυσόψαρου, εκτιμούσαν ότι θα αποδεικνύονταν για μια ακόμη φορά εύπιστοι και θα επιβράβευαν τη… γαλαντόμα κυβέρνηση.
Από τη μια οι κάθε λογής κυβερνητικοί αβανταδόροι και από την άλλη οι κοντόφθαλμοι και οι ψοφοδεείς από την αντίπερα όχθης, κατάφεραν να δημιουργήσουν ένα εικονικό κλίμα ανατροπής των πολιτικών δεδομένων, το οποίο δεν άφησε ανεπηρέαστη την αντιπολίτευση, στις τάξεις της οποίας επικράτησε αμηχανία. «Πάει, το έχασε το παιχνίδι ο Μητσοτάκης αν δεν ψηφίσει…», ήταν η… προφητεία που έβγαινε από αρκετά στόματα. Ιδίως όταν η κυβέρνηση που νόμιζε ότι ήταν «καβάλα στο άλογο» προκάλεσε ονομαστική ψηφοφορία στη Βουλή.
Η ατμόσφαιρα ήταν τέτοια που ακόμη και ορισμένοι αντιπολιτευόμενοι –«αντιλαϊκιστές», κατά τα άλλα…- τσίμπησαν στο ψευτοδίλημμα να πουν «ναι» ή «όχι» που ορθώθηκε μπροστά τους. Και, αντί να ασκήσουν τον ρόλο της υπεύθυνης αντιπολίτευσης, έσπευσαν να συνταχθούν με τους κυβερνώντες,  θεωρώντας ότι μπορούσαν να γίνουν συμμέτοχοι στα ψηφοθηρικά «λάφυρα»… 
«Λάφυρα» τα οποία προσδοκούσαν ότι θα προέκυπταν για όσους έλεγαν «ναι» σε μια ρύθμιση με την οποία δόθηκε ο «μποναμάς» σε… αναξιοπαθούντες συμπολίτες μας όπως ο Γεράσιμος Μπαλαούρας ή ο Γεράσιμος Γιακουμάτος που συμπεριλήφθηκαν στους δικαιούχους επειδή, λόγω της βουλευτικής ιδιότητας, παίρνουν μόνον ένα μέρος της σύνταξης τους και, ως εκ τούτου, κατατάσσονται στους «μικροσυνταξιούχους»...
Ω, του θαύματος, όμως, όταν ήρθε η ώρα του «πολιικού ταμείου», οι προφητείες για τη… «μαγεία του Τσίπρα» όχι μόνον δεν επιβεβαιώθηκαν, αλλά συνέβη το ακριβώς αντίθετο. Το επόμενο δίμηνο που ακολούθησε την καταβολή του «μποναμά» σε όλες τις δημοσκοπήσεις που είδαν το φως –ακόμη και σε εκείνες που ακόμη τότε δημοσίευαν σποραδικά τα φιλοκυβερνητικά μέσα ενημέρωσης- η απήχηση της κυβέρνησης εμφανίστηκε να υποχωρεί ραγδαία και την ίδια ώρα η αξιωματική αντιπολίτευση βελτίωνε σημαντικά τις επιδόσεις της.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στις μετρήσεις του Ιανουαρίου και του Φεβρουαρίου 2017 η διαφορά που χώριζε τον ΣΥΡΙΖΑ από τη Νέα Δημοκρατία έφθασε σε ιστορικά υψηλά ποσοστά που όμοια τους δεν είχαν εμφανιστεί ποτέ στο παρελθόν. Και το ίδιο κατεγράφη με τη συγκριτική αξιολόγηση του Κυριάκου Μητσοτάκη και του Αλέξη Τσίπρα. Όσο για τους λοιπούς αντιπολιτευόμενους που φοβήθηκαν να πουν «όχι» στην κυβερνητική ψηφοθηρική κοροϊδία, τα κέρδη τα οποία ανέμεναν δεν τα έχουν δει ακόμη να φθάνουν.
Το πιθανότερο, μάλιστα, είναι ότι οι δυνάμεις της αντιπολίτευσης δεν πρόκειται ποτέ να καρπωθούν τέτοια κέρδη, για δύο πολύ απλούς λόγους: Ο πρώτος είναι διότι αν έπρεπε οι δικαιούχοι να ευχαριστήσουν κάποιον για τα χρήματα που μπήκαν στους λογαριασμούς τους, αυτός θα ήταν η κυβέρνηση που πήρε την απόφαση, η οποία θα ίσχυε ό,τι και αν έλεγαν οι αντιπολιτευόμενοι. Και ο δεύτερος -και μάλλον- σημαντικότερος λόγος είναι επειδή συνήθως οι ψηφοφόροι –και πάντως, όσοι εξ αυτών μετακινούνται εύκολα- αλλάζουν την εκλογική τους συμπεριφορά όχι τόσο γι΄ αυτά που ήδη έχουν πάρει αλλά κυρίως για εκείνα που περιμένουν να πάρουν.
Αν έχουν μια αξία όλα αυτά, είναι διότι το τελευταίο διάστημα έχει αναπτυχθεί και πάλι μια αντίστοιχη με την περυσινή «φιλολογία» για το κατά πόσο η καταστροφική κυβερνητική εμμονή να βγάλει εκ νέου υπερπλεόνασμα – ξεζουμίζοντας, από τη μια, τους φορολογουμένους και στεγνώνοντας, από την άλλη, την αγορά με την άρνηση να ξεπληρώσει οφειλές και να εκδώσει νέες συντάξεις- μπορεί να συμβάλει στη δημοσκοπική ανάκαμψη του ΣΥΡΙΖΑ και του Αλέξη Τσίπρα που ετοιμάζονται να στήσουν χορούς και πανηγύρια γύρω από τη διανομή του νέου «μποναμά».
Είναι καλό, λοιπόν, να θυμόμαστε τι συνέβη πέρυσι για να μπορούμε να διαβλέψουμε και ποιο είναι το πλέον πιθανό να συμβεί φέτος. Όπως και να έχει, πάντως, και πέρα από το συγκεκριμένο προηγούμενο, είναι ιστορικά αποδεδειγμένο ότι οι ενέσεις ηθικού που συνήθως κάνουν στους εαυτούς τους οι (εκάστοτε) κυβερνώντες, αναθέτοντας σε διαφόρων ειδών φερέφωνα να διακινούν φήμες και σπερμολογίες ότι το «παιχνίδι γυρίζει», σχεδόν ποτέ δεν αποδίδουν τα προσδοκώμενα αποτελέσματα.
Άμα το ρολόι έχει αρχίσει να μετράει αντίστροφα, οι μποναμάδες τις περισσότερες φορές λειτουργούν και εκείνοι αντίστροφα. Αντί, δηλαδή, να σταματήσουν την κατηφόρα, συνήθως επιταχύνουν την κατακρύλα.