Ανεπίδεκτοι μαθήσεως

             Με τη γενικόλογη παραδοχή «έκανα λάθη, μεγάλα λάθη» και με μόνη την επεξήγηση ότι το μεγαλύτερο λάθος του μπορεί να ήταν «η επιλογή των ανθρώπων σε θέσεις-κλειδιά», ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας προσπάθησε με τη συνέντευξη που εκτάκτως παραχώρησε στον βρετανικό Guardian να αποφύγει τον ασφυκτικό αρνητικό επικοινωνιακό κλοιό υπό τον οποίο βρέθηκε εξαιτίας των όσων έφερε στο φως το πάλαι ποτέ κυβερνητικό asset που ακούει στο όνομα Γιάν(ν)ης Βαρουφάκης και που τώρα έγινε αίφνης αποσυνάγωγος και «alter ego του Σόιμπλε».

Είτε, ωστόσο, στέκεται κανείς επιφυλακτικά απέναντι στα όσα γράφει στο βιβλίο του ο ναρκισσευόμενος οικονομολόγος τον οποίο ο κ. Τσίπρας -για κακή τύχη της πολύπαθης χώρας μας- όρισε υπουργό των Οικονομικών σε μια από τις κρισιμότερες στιγμές της πρόσφατης ιστορίας, είτε πιστεύει ότι ο πληγωμένος εγωισμός του Βαρουφάκη για τα όσα του καταμαρτυρούν οι πρώην σύντροφοι και θαυμαστές του θα τον κάνει να δώσει σύντομα στη δημοσιότητα τις ηχογραφημένες συνομιλίες που λέει ότι έχει στην κατοχή του, το μόνο βέβαιο είναι ότι η αναγνώριση της λανθασμένης επιλογής δεν απαλλάσσει τον πρωθυπουργό από τις βαρύτατες ευθύνες που έχει για τη ζημιά που από κοινού προκάλεσαν στη χώρα.

«Ο σοφός μαθαίνει από τα λάθη των άλλων, ο έξυπνος από τα δικά του και ο βλάκας δεν μαθαίνει ποτέ» λέει ένα γνωστό απόφθεγμα που ταιριάζει απόλυτα στην περίπτωση του κ. Τσίπρα. Ο οποίος, ό,τι και αν λένε τα λογής - λογής φερέφωνα που για διαφόρους λόγους έχουν ταχθεί στην υπηρεσία του, δεν μαθαίνει ούτε από τα λάθη των άλλων ούτε από τα δικά του. Και γενικώς αποδεικνύεται με κάθε ευκαιρία ότι τόσο ο ίδιος όσο και ο κύκλος που τον περιβάλλει είναι στη μεγάλη πλειονότητά τους πρόσωπα ανεπίδεκτα μαθήσεως, που, παρά τα υψηλά δίδακτρα που καταβάλλει ο ελληνικός λαός δεν πρόκειται να μάθουν. 

Από το σκίσιμο των Μνημονίων έως την αύξηση του κατώτατου μισθού, από το άφρων δημοψήφισμα που εν μια νυκτί  μετέτρεψαν το «Όχι» σε «Ναι» έως την κατάργηση του ΕΝΦΙΑ που καλούσαν τον κόσμο να μην τον πληρώσει, από το διαβόητο «Πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης», που δεν το πίστευαν ούτε οι ίδιοι που το συνέταξαν, έως το εξίσου ψευδεπίγραφο «Παράλληλο Πρόγραμμα» με το οποίο υπέκλεψαν για δεύτερη φορά την ψήφο των αφελών ψηφοφόρων, ο κατάλογος των ψευδαισθήσεων, των αυταπατών και των εξαπατήσεων δεν έχει τέλος.

Και, πάντως, το αντίδοτο για όλα αυτά δεν είναι και δεν μπορεί να είναι η δικαιολογία ότι «αν βγεις έξω στο δρόμο και ρωτήσεις για αυτή την κυβέρνηση, πολλοί μπορεί να μας πουν ψεύτες αλλά κανείς δεν θα πει ότι είμαστε διεφθαρμένοι ή ανήθικοι ή ότι βάλαμε το δάχτυλο στο βάζο με το μέλι», την οποία επικαλέστηκε ο κ. Τσίπρας στη συνέντευξη στον Guardian. Και δεν είναι διότι ο πρωθυπουργός έχει φαίνεται πολύ καιρό να βγει από το περίκλειστο Μαξίμου ή να συναγελαστεί με πρόσωπα που δεν ενστερνίζονται την υψηλή αισθητική και τον απαράμιλλο πολιτικό πολιτισμό που διακρίνουν τις μεταμεσονύκτιες διαδικτυακές αναρτήσεις του αναπληρωτή υπουργού Υγείας Παύλου Πολλάκη.

Αν, παρ΄ ελπίδα, αποφάσιζε να αρχίσει να βγαίνει παραέξω θα μάθαινε πολλά τα οποία ίσως δεν ξέρει επειδή δεν του τα λένε οι γύρω του. Ή που, ενδεχομένως, τα ξέρει και δεν θέλει να μαθευτούν παραέξω. Γι΄ αυτό, πιθανότατα, αρνείται πεισματικά τη σύσταση Εξεταστικών Επιτροπών τόσο για τα όσα έγιναν το πρώτο εξάμηνο του 2015 όσο και για το σκάνδαλο με το ναρκωπλοίο Νoor 1. Και στις δύο αυτές υποθέσεις συμβαίνει να πρωταγωνιστούν πρόσωπα που ο ίδιος επέλεξε και που δεν θα γλυτώσει έτσι εύκολα ψελλίζοντας το γενικόλογο  «έκανα λάθη, μεγάλα λάθη» που είπε στη βρετανική εφημερίδα.     

Σε κάθε περίπτωση, δεν είναι τόσο το παρελθόν που μαρτυρά την αδυναμία του κ. Τσίπρα και των ανθρώπων του να διδαχθούν είτε από τα λάθη των άλλων είτε από τα δικά τους λάθη. Είναι, πολύ περισσότερο, το αδυσώπητο παρόν, η ανελέητη καθημερινή πραγματικότητα που δείχνει περίτρανα ότι δεν έχουν καμία δυσκολία να κάνουν συνεχώς τα ίδια και τα ίδια λάθη. Όπως επίσης και ότι τίποτε δεν είναι σε θέση να τους εμποδίσει να επαναλάβουν ξανά και ξανά την ίδια κωλοτούμπα όταν τεθούν σε διακινδύνευση οι θέσεις εξουσίας.

Από τη Δημόσια Διοίκηση και το άθλιο παιγνίδι με τους πελατειακούς διορισμούς έως την Παιδεία και τους γελοίους πειραματισμούς επιστροφής στο παρελθόν, από τις ιταμές προκλήσεις εις βάρος της Δικαιοσύνης έως την καταστρατήγηση των κανόνων του δημοκρατικού παιχνιδιού που συνιστούν οι ρουσφετολογικές επιλογές στον χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκηση, με αποκορύφωμα την ανεκδιήγητη απόφαση για μετάθεση των επόμενων εκλογών, δεν υπάρχει τομέας της δημόσιας ζωής στον οποίο να μην ανατρέπονται περισσότερες από μια φορές οι γενικά παραδεδεγμένοι κανόνες που η εφαρμογή τους θα συμβάλει αποφασιστικά στην επιστροφή της χώρας στην κανονικότητα.

Η καλύτερη ίσως απόδειξη ότι έχουμε να κάνουμε με πρόσωπα που είναι ανεπίδεκτα μαθήσεως είναι η σπουδή να βγουν πρόωρα στις αγορές, κόντρα στις προειδοποιήσεις σοβαρών ανθρώπων, όπως ο Μάριο Ντράγκι, ο Γιάννης Στουρνάρας και ο Κλάους Ρέγκλινγκ, που έχοντας γνώση των συνθηκών συνιστούσαν υπομονή. Η παρέα του Μαξίμου, όμως, δεν διδάχθηκε από το λάθος των προηγούμενων που βιάστηκαν να βγουν στις αγορές και πήραν εξ αυτού υψηλό επιτόκιο που δεν τους επέτρεψε να ξαναβγούν. Και δεν φαίνεται να διδάσκονται ούτε από το δικό τους λάθος που είχε ως αποτέλεσμα να πληρώσουμε –με όρους spread τουλάχιστον- υψηλότερο επιτόκιο. Γι΄ αυτό και καταφεύγουν, κατά την προσφιλή τους τακτική, σε ψεύτικους πανηγυρισμούς περί επιτυχούς εξόδου. Πανηγυρισμοί οι οποίοι δείχνουν ότι δεν μαθαίνουν. Και, δυστυχώς, δεν πρόκειται να μάθουν.

Οι ρεπουμπλικανές είναι πιο γενναίες από τους ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ

«Πώς είναι να ζεις στην Αμερική του Τραμπ;», ήταν το ερώτημα που κλήθηκε να απαντήσει ο Μάθιου, ένας βρετανικής καταγωγής δημοσιογράφος ο οποίος εργάζεται στις Ηνωμένες Πολιτείες  και επισκέφθηκε πρόσφατα την Ελλάδα για διακοπές. «Από μια πρώτη ματιά δεν έχει αλλάξει τίποτε, αλλά στη χώρα υπάρχει μια ζοφερή ατμόσφαιρα που σε κάνει να αισθάνεσαι ότι τίποτε δεν είναι ίδιο», απάντησε. 

Επιχειρώντας, εν συνεχεία, να εξηγήσει στους συνομιλητές του τον ζόφο στον οποίο αναφερόταν, οι περιγραφές του για τη «θεσμική αναίδεια» της νέας εξουσίας στην Ουάσιγκτον θύμιζαν εν πολλοίς τα όσα βιώνουμε στην Ελλάδα την τελευταία διετία. «Υπάρχει διάχυτη μια αίσθηση ότι όλα μπορεί να ειπωθούν από τον Πρόεδρο και τους συνεργάτες του στο Λευκό Οίκο και τα πάντα μπορεί να συμβούν», επεσήμανε ο δημοσιογράφος, κάνοντας όσους από την ομήγυρη είχαν γνώση της ελληνικής πραγματικότητας να συμφωνήσουν ότι «κι εδώ το ίδιο ζούμε!».

Για τους παροικούντες στην εγχώρια «Ιερουσαλήμ», άλλωστε, ήταν πολύ οικεία η εμφατική αναφορά στις συνεχείς –και απρόκλητες τις πιο πολλές φορές- επιθέσεις που εξαπολύει ο Τραμπ στα μέσα ενημέρωσης, τα οποία δεν είναι της αρεσκείας του, όπως και σε οποιονδήποτε θεσμό της αμερικανικής δημοκρατίας θεωρεί ότι είναι εμπόδιο στις επιδιώξεις του. Διότι κι εδώ τα μέσα ενημέρωσης που ασκούν κριτική και η Δικαιοσύνη που δεν βγάζει τις αποφάσεις που θέλουμε είναι οι «υπέρτατοι εχθροί» που πρέπει να αντιμετωπιστούν. Με την επιστράτευση πότε της «μεταλήθειας», που συνιστούν τα fake news, και άλλοτε της λαϊκίστικης διαβολής ότι δήθεν αντιστρατεύονται τα συμφέροντα των μαζών.     

Μην ξεχνάμε, εξάλλου, πως η ομολογία του υιού Τραμπ ότι ασχολούνταν προεκλογικά με τη συλλογή στοιχείων για την υπονόμευση της υποψηφιότητας της αντιπάλου του πατρός του, δεν έχει πολλά να ζηλέψει από το σχέδιο υπονόμευσης της εκλογής του Σταύρου Δήμα που εκπονήθηκε το φθινόπωρο του 2014 από κορυφαία στελέχη της σημερινής διακυβέρνησης τα οποία πρωταγωνίστησαν στις διαδόσεις περί δήθεν απόπειρας εξαγοράς βουλευτών των ΑΝΕΛ από τους τότε κυβερνώντες.

Σε αντίθεση, πάντως, με την απαισιοδοξία που διακατείχε την ομήγυρη για την εξέλιξη των ελληνικών πραγμάτων, καθώς ήταν οι μέρες που είχε ξεκινήσει η απροσχημάτιστη προσπάθεια της κυβέρνησης να παρεμποδιστεί η έρευνα για την καταγγελλόμενη εμπλοκή του υπουργού Εθνικής Άμυνας στην υπόθεση με το Noor 1, o υπερατλαντικός επισκέπτης ήταν αισιόδοξος: «Η αμερικανική Δημοκρατία είναι ανθεκτική, διαθέτει ανακλαστικά για να αντισταθεί και ισχυρά αντίβαρα που μπορεί να ενεργοποιήσει για να μπουν φραγμοί στα προεδρικά καπρίτσια και στις αντιδημοκρατικές παρεκκλίσεις», απεφάνθη. Και τα γεγονότα μάλλον τον δικαιώνουν.

Διότι, όπως χαρακτηριστικά ειπώθηκε στη συζήτηση, «μπορεί ο Τραμπ να αποτόλμησε να παραχωρήσει την καρέκλα του στη θυγατέρα του Ιβάνκα κατά την πρόσφατη Σύνοδο των G 20 στο Αμβούργο, στο εσωτερικό πεδίο δεν περνάει τα πάντα αβρόχοις ποσί. Η αντίσταση που βρήκε από την Δικαιοσύνη η ρατσιστική και αντισυνταγματική επιμονή του Προέδρου να προωθήσει το διάταγμα κατά της μετανάστευσης υπήρξε άκρως χαρακτηριστική για τη λειτουργία των θεσμών στις ΗΠΑ. Ακόμη πιο χαρακτηριστική είναι και η αδυναμία της κυβέρνησης του να επιβάλλει την κατάργηση του περίφημου Obamacare, χωρίς να το αντικαταστήσει από εναλλακτικό σχέδιο για τη μεταρρύθμιση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης και περίθαλψης.

Τρεις γυναίκες γερουσιαστές, εκλεγμένες με το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, ανακοίνωσαν ότι δεν θα ψηφίσουν υπέρ της ανάκλησης του προγράμματος πρόσβασης των ανασφάλιστων Αμερικανών στις υπηρεσίες υγείας, που είχε προωθήσει ο προηγούμενος πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα. Και έτσι στο αμερικανικό Κογκρέσο δεν συγκεντρώνεται η απαιτούμενη πλειοψηφία για να υλοποιηθεί η επίσης εμβληματική εμμονή του Τραμπ κατά του Obamacare, το οποίο είχε επίσης πολεμηθεί λυσσωδώς από το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα.

Μακριά από κάθε έννοια κομματικής πειθαρχίας και αψηφώντας τις εκκλήσεις που -μέσω του προσφικούς του Twitter, φυσικά…- απηύθυνε ο Τραμπ, οι τρεις ρεπουμπλικανές έδειξαν τον δρόμο της προσωπικής αξιοπρέπειας που ακολουθούν –στις ΗΠΑ, αλλά και σε άλλες Δημοκρατίες- οι πολιτικοί οι οποίοι προτάσσουν το δημόσιο συμφέρον, το συμφέρον των πολιτών έναντι του κομματικού συμφέροντος. Είναι ο δρόμος που δεκάδες φορές αρνήθηκαν να βαδίσουν οι βουλευτές των ΣΥΡΙΖΑ –ΑΝΕΛ οι οποίοι χωρίς ίχνος αξιοπρέπειας ψήφισαν επανειλημμένα όχι μόνον ενάντια στο δημόσιο συμφέρον, όπως οι ίδιοι το είχαν ορίσει νωρίτερα, αλλά και κόντρα τόσο στις διακηρύξεις τους όσο και στην προηγούμενη ψήφο τους.

Δεν είναι ούτε μία, ούτε δύο οι διατάξεις και τα νομοσχέδια –από την αύξηση του κατώτατου μισθού ως το αποκαλούμενο «παράλληλο πρόγραμμα»- που ψηφίστηκαν και… ξεψηφίστηκαν από όλους όσοι συγκροτούν την τωρινή κοινοβουλευτική πλειοψηφία, χωρίς ούτε ένας τους να έχει την πολιτική γενναιότητα να πει «όχι, δεν αναιρώ τον εαυτό μου και δεν παίρνω πίσω την ψήφο μου». Είναι παροιμιώδης και χωρίς προηγούμενο ο τρόπος με τον οποίο αποδέχονται και επικροτούν κάθε τι που τους επιβάλλεται. Χωρίς, μάλιστα, να έχουν την παραμικρή δυσκολία αμέσως μετά να αποδεχθούν και να επικρατήσουν και το ακριβώς αντίθετό του.

Γι΄ αυτό και δύσκολα -ενδεχομένως ακόμη και σε παγκόσμια κλίμακα- θα βρει κανείς ανάλογο προηγούμενο τόσο μαζικής αυτοαναίρεσης είτε αφορά την άνεση με την οποία υιοθετούν τα μνημονιακά μέτρα, με τα οποία εξακολουθούν να ισχυρίζονται ότι δεν συμφωνούν, είτε σχετίζεται με την «επιχειρηματολογία» που επιστρατεύουν για να δικαιολογήσουν την επιχειρούμενη κατάλυση των θεσμών και την ισοπεδωτική καθυπόταξη και κατασυκοφάντηση οποιουδήποτε δεν δίνει «γη και ύδωρ» στην εξουσία των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ.